Rapportagelandschap 2025: Vooruitblik en praktijk
Het afgelopen jaar, of zelfs het jaar daarvoor, zijn bedrijven begonnen met het voorbereiden op de aankomende wetgeving en regelgeving rond rapportage. Misschien jouw bedrijf ook. Van het ontwikkelen van het eerste rapport dat voldoet aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), het uitvoeren van een EU-taxonomie-alignment-beoordeling tot het maken van een analyse volgens de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD). Sommige hiervan zijn algemeen bekend, andere minder.
Deze blog geeft je een idee van wat je in 2025 kunt verwachten op het gebied van de CSRD, EU-taxonomie, GRI, ISSB en TNFD. Daarnaast krijg je een inkijkje in onze ervaringen met duurzaamheidrapportage binnen deze kaders.
Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)
Beursgenoteerde bedrijven, zoals Philips, AkzoNobel en Ørsted, behoren tot wat wij de eerste golf noemen die een rapport publiceert dat voldoet aan de CSRD. Over een paar maanden zullen we nauwlettend volgen hoe ze het hebben gedaan. We raden je aan hetzelfde te doen.
Deze organisaties, evenals de tweede golf organisaties die verplicht zijn om te rapporteren onder de CSRD (niet-beursgenoteerde grote bedrijven), staan in 2025 ook het een en ander te wachten.
Vooruitblik 2025
Sector-specifieke standaarden
Naast de reguliere European Sustainability Reporting Standards (ESRS) worden organisaties uiteindelijk verplicht om de sectorspecifieke ESRS-standaarden te volgen. Dit geldt waarschijnlijk voor bedrijven in sectoren zoals mijnbouw, olie & gas, wegtransport en textiel, accessoires, schoeisel en sieraden.
Het is onduidelijk wanneer de definitieve versies van deze sectorspecifieke standaarden zullen worden gepubliceerd. Gedurende 2025 kunnen organisaties via registratie een sneak preview krijgen van de conceptversies van verschillende standaarden. Dit kan hen helpen om een idee te krijgen van wat ze kunnen verwachten. Voor meer informatie over dit meejaren project, klik hier. De sectorspecifieke ESRS-standaarden worden naar verwachting in de zomer van 2026 gepubliceerd.
Omnibus
Hoewel deze aanvullende standaarden zijn bedoeld om relevantere informatie te bieden, kunnen ze aanvoelen als alweer een extra rapportageverplichting. Precies om deze reden, of in ieder geval één van de redenen, heeft voorzitter van de Europese Commissie Ursula Von der Leyen de voorbereiding aangekondigd van een omnibus over de CSRD, EU-taxonomie en CSDDD. Dit ‘vereenvoudigingspakket’ is bedoeld om de rapportagevereisten van deze kaders samen te brengen.
Het voorstel wordt eind februari 2025 verwacht. Of deze omnibus daadwerkelijk van kracht wordt, is nog onzeker. Desalniettemin is het, gezien de potentiële vermindering van de werklast voor bedrijven, belangrijk om dit proces nauwgezet te volgen.
Sustainability assurance
De juridische onzekerheid strekt zich ook uit tot de verplichte beperkte assurance over duurzaamheidsrapportages door een erkende assurance-verlener. De NBA adviseert in haar meest recente position paper dat accountants een ESRS-compliancegerichte benadering hanteren bij hun assurance-aanpak, waarbij ze rekening houden met de kwalitatieve kenmerken van informatie zoals vermeld in ESRS 1. Deze benadering vervangt de eerdere aanpak waarbij accountants zich uitsluitend richtten op het beoordelen van een getrouw beeld van het rapport.
In de praktijk
Beursgenoteerde bedrijven, grote ondernemingen en vele anderen proberen hun weg te vinden in de implementatie van de CSRD. Zoals eerder vermeld, moeten we goed letten op hoe bedrijven hierover communiceren in hun jaarverslagen. Iedereen kijkt naar elkaar.
Wij ook. Tijdens het toepassen van de CSRD hebben we enkele ‘trends’ waargenomen:
- Overstappen van opiniegerichte naar onderzoeksgedreven dubbele materialiteitsbeoordelingen (DMA);
- Waar mogelijk werken organisaties binnen eenzelfde sector samen aan een sector-DMA;
- Het creëren van een zogenaamd mock-rapport vóór de gebruikelijke start van het jaarverslagproces;
- Het vroegtijdig betrekken van de accountant in het proces; en
- Het afstemmen van data-infrastructuur en interne controleprocessen voor duurzaamheid/niet-financiële informatie op de rapportageprocessen voor financiële informatie.
Veel bedrijven beginnen aan hun CSRD-traject en pakken andere juridische kaders, zoals de EU-taxonomie, later op. Hoewel we het positief vinden dat bedrijven hard werken aan hun CSRD-naleving, bestaan er meerdere koppelingen met de EU-taxonomie, wat een extra belasting kan zijn. Bovendien kan de taxonomie dienen als een sturingsinstrument voor bepaalde typen bedrijven.
Het is daarom aan te bevelen om de verschillende duurzaamheidskaders niet als opeenvolgende stappen in een traject te zien, maar als een gelijktijdige stroom van werkzaamheden.
EU-taxonomie
Hoewel de rapportageverplichting voor de EU-taxonomie al enkele jaren bestaat, beginnen bedrijven nu pas hun taxonomiebeoordelingen te maken om deze op te nemen in hun CSRD-conforme jaarverslagen. De EU-taxonomie is een uitbreidend juridisch kader dat tot doel heeft economische activiteiten te categoriseren als ecologisch duurzaam, waarbij deze worden gekoppeld aan de inkomsten, kapitaaluitgaven en operationele uitgaven van een bedrijf.
Vooruitblik 2025
De Europese Commissie verstrekt regelmatig updates over de EU-taxonomie in zogenoemde Commissieberichten. Deze berichten functioneren als een FAQ-document, waarin antwoorden worden gegeven op prangende vragen over de interpretatie en implementatie van de taxonomie. Vorige week is er een nieuw rapport gepubliceerd met aanbevelingen voor de herziening van de Klimaatgedelegeerde Verordening en toevoegingen van nieuwe economische activiteiten aan de EU-taxonomie. Deze aanbevelingen omvatten voorgestelde wijzigingen in technische screeningscriteria, wat invloed heeft op de alignatiefase van de taxonomiebeoordeling.
In 2025 kunnen we meer van dit soort aanbevelingen en Commissieberichten verwachten, aangezien de EU-taxonomie regelmatige controle vereist vanwege de complexiteit, de interactie met andere wetgevingen en kaders, en het doel om inzicht te verkrijgen in de meest geavanceerde groene activiteiten op het moment van beoordeling.
In de praktijk
Naarmate meer bedrijven beginnen met het uitvoeren van geschiktheids- en afstemmingsbeoordelingen, beginnen er overeenkomsten en verschillen op te duiken tussen bedrijven binnen dezelfde sectoren. Het is interessant om te zien hoe de geschiktheids- en afstemmingsbeoordelingen van een bedrijf zich verhouden tot die van peers, wat kan leiden tot een diepere verkenning van de economische activiteiten van een bedrijf. Echter, het zit vaak in de details, en nuances in operationele activiteiten kunnen leiden tot afwijkende taxonomiebeoordelingen.
Daarnaast zien we, door de overeenkomsten in economische activiteiten binnen een sector, steeds meer sectorgebonden geschiktheidsbeoordelingen, wat een uitstekend uitgangspunt biedt voor bedrijven die hun individuele geschiktheidsbeoordeling van Taxonomie-activiteiten uitvoeren.
Global Reporting Initiative (GRI)
De Global Reporting Initiative (GRI) blijft haar wereldwijde adoptie uitbreiden, aangezien de vraag en behoefte naar duurzaamheidsrapportage wereldwijd blijft groeien. Sinds de komst van de CSRD laten bedrijven soms het GRI-rapporteren los. Echter, de meeste internationale bedrijven blijven de GRI-standaarden volgen, en er zijn goede en effectieve manieren om dit te doen, aangezien er een grote overlap is tussen GRI en de CSRD, wat ook wordt aangetoond door het overzicht van de vereisten voor openbaarmaking.
Outlook 2025 en in de praktijk
Een belangrijke uitdaging voor GRI is om compatibel te blijven met de rapportagevereisten van de CSRD. Terwijl er steeds meer duurzaamheidskaders opduiken en invloed winnen, waaronder ESG-raters zoals CDP, blijft GRI haar inspanningen voortzetten om andere duurzaamheidsrapportages af te stemmen op de GRI-rapportagevereisten. In 2025 wordt verwacht dat het initiatief haar activiteiten verder zal verkennen en uitbreiden om duurzaamheidsrapportages zoveel mogelijk te stroomlijnen. De sectorstandaarden van GRI zullen ook de belangrijkste input zijn voor de sectorspecifieke ESRS-standaarden, zodat de rol van GRI in het grotere geheel nog steeds behoorlijk betekenisvol zal zijn. De richtlijnen die door GRI zijn ontwikkeld, bieden ook meer inzicht dan de richtlijnen die momenteel door ESRS worden verstrekt.
Dat gezegd hebbende, zien we een veranderend gebruik van GRI bij onze klanten. Al voor het jaarverslag 2024 beginnen steeds meer bedrijven hun GRI-verbintenis te verlagen en over te schakelen van rapporteren in overeenstemming met GRI naar rapporteren met verwijzing naar GRI. Door de toegenomen compatibiliteit met de ESRS-vereisten, zal rapporteren met verwijzing naar de GRI-openbaarmakingsvereisten in de nabije toekomst gemakkelijker worden. De sector-specifieke standaarden van GRI kunnen nog steeds een geweldige bron van inspiratie zijn voor het openbaar maken van entiteit-specifieke informatie die op dit moment nog niet wordt behandeld door de thematische ESRS-standaarden.
International Sustainability Standards Board (ISSB)
Vanaf 2024 nemen de ISSB-standaarden de plaats in van de TCFD voor financiële klimaatgerelateerde rapportage. Op hun beurt hebben de ISSB twee duurzaamheidsrapportagestandaarden aangenomen: IFRS S1 met betrekking tot algemene vereisten voor openbaarmaking en IFRS S2 met betrekking tot klimaatgerelateerde openbaarmakingen.
Outlook 2025 en in de praktijk
De IFRS-standaarden beginnen wereldwijd aan momentum te winnen, aangezien rond maart 2024 ongeveer 1000 bedrijven de standaarden in hun jaarverslag hebben genoemd. Door de focus op de CSRD in de Europese Unie is de verschuiving van het bekende TCFD-kader naar de nieuwere IFRS-standaarden echter nog niet volledig doorgezet. In 2025, wanneer beursgenoteerde bedrijven meer vertrouwd raken met de CSRD, kan de integratie van IFRS S1 en S2 in duurzaamheidsrapportages op gang komen.
In lijn met dit vooruitzicht zien we ook dat veel bedrijven de TCFD-vereisten blijven gebruiken in hun jaarverslag. Dit kan verschillende redenen hebben. Belanghebbenden en investeerders verwachten mogelijk nog steeds TCFD-openbaarmakingen in het jaarverslag. Daarnaast kunnen bedrijven hun inspanningen richten op CSRD-naleving, terwijl ze nog steeds hopen betekenisvolle informatie over hun klimaatrisico-aanpak te rapporteren en ervoor kiezen de TCFD-openbaarmakingen voort te zetten. De TCFD-openbaarmakingen waren immers een belangrijke input voor de klimaatgerelateerde openbaarmakingen van ESRS E1.
Zoals de ISSB zelf opmerkt in haar voortgangsrapport 2024, bieden bedrijven die de ISSB-standaarden gebruiken de informatie die door de TCFD-aanbevelingen wordt gedekt, wat de overgang tussen de twee standaarden soepeler kan maken.
Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD)
Einde vorig jaar kondigde de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD) tijdens COP16 in Cali aan dat meer dan 500 organisaties zich hebben gecommitteerd om hun risicomanagement en bedrijfsrapportage af te stemmen op de TNFD-aanbevelingen. Dit markeert een toename van 57% sinds het begin van 2024. Was een organisatie die je kent, of wellicht waar je voor werkt, een van die 500?
Vooruitblik 2025 en in de praktijk
De laatste richtlijn van de TNFD werd gepubliceerd op 27 oktober 2024. Dit discussiedocument bevat conceptrichtlijnen voor het plannen van de natuurtransitie, bedoeld voor bedrijven en financiële instellingen die een transitieplan ontwikkelen en openbaar maken in lijn met de TNFD-aanbevelingen. Belanghebbenden kunnen tot 1 februari 2025 feedback geven op deze conceptrichtlijnen. De definitieve richtlijnen worden in 2025 verwacht.
Daarnaast zal de TNFD in 2025 pilotprogramma’s uitvoeren om organisaties te helpen bij het testen en implementeren van natuurtransitieplannen, met als doel de effectiviteit en bruikbaarheid van de richtlijnen te evalueren en te verbeteren.
Hoe ziet dit er intern uit? Aangezien de TNFD relatief nieuw is, vinden organisaties nog steeds hun weg in hoe ze dit moeten implementeren, wie erbij betrokken moet worden en hoe ze de natuurdata en gerelateerde oplossingen moeten verzamelen.
Desondanks benadrukken deze ontwikkelingen het groeiende belang van natuurgerelateerde financiële openbaarmakingen en de noodzaak voor organisaties om hun afhankelijkheden, invloeden, risico’s en kansen met betrekking tot de natuur te identificeren en te beheren. Een juiste implementatie van de TNFD-openbaarmakingen kan ook helpen bij je biodiversiteitsrapportages van ESRS E4!
------
Reach out!
Alles bij elkaar gebeurt er veel op het gebied van duurzaamheidsrapportage en strategie. Houd in de gaten hoe anderen het doen. En als je hulp nodig hebt, aarzel dan niet om contact op te nemen met Esther de Graaf en/of Marco Kwakernaat!
