Het voorlopige akkoord over de CSDDD – wat houdt het in?

De Richtlijn Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD) heeft als doel om eisen in te voeren voor bedrijven om de daadwerkelijke en potentiële effecten van hun activiteiten op het milieu en de mensenrechten te identificeren en te voorkomen, te verzachten of te beëindigen. Bedrijven zouden due diligence moeten uitvoeren op hun eigen operaties en op de activiteiten van hun dochterondernemingen en andere entiteiten langs hun waardeketens. Ze zouden ook zogenaamde preventieve actieplannen moeten creëren en implementeren, en contractuele verzekeringen moeten verkrijgen die de zakelijke partner verplichten om zich te houden aan de gedragscode van het gedekte bedrijf.

Update over de onderhandelingen

Op 14 december 2023 hebben het Europees Parlement en de lidstaten van de EU een voorlopig akkoord bereikt over de CSDDD. Volgens het wetgevingsproces moet het voorlopige akkoord vervolgens worden goedgekeurd door de lidstaten van de EU en daarna door het Europees Parlement.

De EU-lidstaten hebben tijdens het voorjaar de stemming over de goedkeuring van de CSDDD uitgesteld vanwege twijfels dat het voorstel niet zou doorgaan, voornamelijk vanwege de late bezwaren van Duitsland tegen wat zij zien als een hoge bewijslast voor bedrijven, met name voor MKB's, en de verstrekkende aansprakelijkheid onder het burgerlijk recht voor schendingen in de plicht van de toeleveringsketen.

Op 28 februari 2024 hebben de EU-lidstaten niet de nodige steun (gekwalificeerde meerderheid) gevonden om het voorstel van de CSDDD te onderschrijven. De Raad moet nu de stand van zaken overwegen en kijken of het mogelijk is om de zorgen die door de lidstaten naar voren zijn gebracht in overleg met het Europees Parlement aan te pakken. Dit moet binnen de komende twee weken gebeuren, zodat het huidige Europees Parlement het kan aannemen, anders wordt het uitgesteld tot na de EU-verkiezingen.

Het voorlopige akkoord

De onderstaande samenvatting is gebaseerd op informatie van de EU-instellingen, de definitieve tekst zal worden gepubliceerd wanneer het voorlopige akkoord is onderschreven.

Vereiste om due diligence uit te voeren

Het centrale deel van de CSDDD is dat bedrijven due diligence moeten uitvoeren om hun negatieve effecten op mensenrechten en milieu te identificeren, te voorkomen, te verzachten en te verantwoorden. Ze moeten ook adequate governance, managementsystemen en maatregelen hebben om dit te doen. De vereisten zijn van toepassing op de activiteiten van een bedrijf, dochterondernemingen en zakenpartners in de hele waardeketen. Het downstream deel van de waardeketen is beperkt tot transport, opslag en afval.

Toepassingsgebied

Bedrijven met meer dan 500 werknemers en een wereldwijde netto-omzet van 150 miljoen euro. Het is ook van toepassing op bedrijven met meer dan 250 werknemers en een wereldwijde netto-omzet van 40 miljoen euro, waarvan ten minste 20 miljoen van de omzet is gegenereerd in een "hoogrisicosector" zoals textiel, kleding en schoenen, voedsel, landbouw en landbouwproducten, visserij, bosbouw, mineralen en bouw. Bedrijven buiten de EU met een netto-omzet van 150 miljoen euro gegenereerd in de EU vallen ook onder de richtlijn. Financiële diensten worden tijdelijk uitgesloten van het toepassingsgebied, maar er is een herzieningsclausule voor mogelijke toekomstige opname.

Definities

Om te verduidelijken wat mensenrechten- en milieukwesties inhouden, somt de CSDDD een aantal internationale verdragen op, zoals het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten, het Verdrag inzake de Rechten van het Kind en het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. Verdere verdragen en normen kunnen worden toegevoegd in gedelegeerde handelingen wanneer de richtlijn van kracht is geworden.

Aanneming van een klimaatplan

Bedrijven moeten een klimaatplan implementeren dat ervoor zorgt dat het bedrijfsmodel compatibel is met het doel van het Akkoord van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C.

Handhaving en toezicht

Directeuren van bedrijven die onder de richtlijn vallen, zouden verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de naleving van de due diligence-eisen, en de voorgestelde klimaatveranderingseisen zouden worden weerspiegeld in de variabele beloning van de directeur. Lidstaten zouden daarom hun nationale regelgevingen inzake de plichten van directeuren moeten wijzigen om rekening te houden met mensenrechten, klimaatverandering en milieuconsequenties.

Wat betreft civiele aansprakelijkheid zijn bedrijven aansprakelijk voor schade als zij niet voldoen aan de verplichtingen om eventuele negatieve effecten te voorkomen, te verzachten of te beëindigen.

Elke lidstaat zal volgens de CSDDD een nationaal agentschap aanwijzen dat inspecties zal uitvoeren en sancties zal opleggen als de regels niet worden nageleefd. Dit kan bijvoorbeeld een boete zijn van maximaal 5% van de wereldwijde netto-omzet van het bedrijf.

Blijf up to date

Wil je op de hoogte blijven van de laatste updates op het gebied van duurzaamheid (rapportage)? Meld je hier aan voor onze nieuwsbrief.